Het land is vaak een grens geweest tussen oost en west, met verschillende culturele en religieuze invloeden. Montenegrijnen kennen vele tradities en gebruiken. Ook verschillen tradities tussen dorpen, steden en regio´s.
De Montenegrijnse samenleving is eeuwenlang opgebouwd geweest uit stammen en broederschappen, wat zorgde voor een saamhorigheid en sterke familiebanden. Een stam werd gevormd door verschillende broederschappen. Een broederschap, bratstvo, zou enigszins vergelijkbaar zijn met een Schotse clan. Montenegro was opgedeeld in nahija’s. Dit woord vindt zijn oorsprong in het Turks/Arabisch (nahiye), wat een aanduiding was voor een regio. Veel Montenegrijnen weten vandaag de dag ook tot welke stam en broederschap zij behoren.
Montenegrijnen woonden vrij eenvoudig in kleine stenen huizen aan de kust, en in houten huizen in de hogergelegen oorden, bestaande uit een ruimte met een haard. Hier woonde de hele familie samen, kookten ze en sliepen ze. Vaak waren de huizen tijdelijke verblijven als de Montenegrijnen zich weer moesten verplaatsen door een aanval van de Turken of andere bezetters. De huizen waren weer gemakkelijk op te bouwen. Voor sommige huizen, of groepen van huizen was een soort rond terras gemaakt, een gumno of guvno, waar bijvoorbeeld graan werd bewerkt en waar (voornamelijk de mannen) bij elkaar kwamen om te praten en te zingen. Het eensnarige instrument gusla speelde een belangrijke rol voor de overdracht van (helden)liederen. Dit instrument vindt u vast terug in een souvenirwinkel.
Gastvrijheid is een belangrijk onderdeel in de Montenegrijnse volkscultuur en wordt met de paplepel ingegoten. Ondanks dat Montenegrijnen een wat norse of ongeïnteresseerde eerste indruk kunnen geven, zijn ze hartelijk, vriendelijk en gastvrij. Bent u te gast bij een lokale familie, dan gaat u niet weg voordat u gegeten en gedronken heeft. Als welkom worden bijvoorbeeld priganice (soort oliebolletjes) met honing en een glaasje eigengemaakte rakija (jenever) aangeboden.
Montengrijnse mannen waren gedurende de eeuwen op de eerste plaats soldaat en beschermer van gezin en broederschap. Mannen waren voor het behoud van land en eer van groot belang en hadden een voorname rol in de samenleving. Door hun eenvoudige bestaan en doordat vrouwen en kinderen de werkzaamheden verrichtten op het land, staan Montenegrijnen bekend als liever lui dan moe. Zo zijn er in voormalig Joegoslavië ontelbare moppen over de luie aard van de Montenegrijn bekend: wat is het favoriete dier van een Montenegrijn? Een slang, want die gaat vooruit terwijl hij lekker ligt!
Families waren over het algemeen zelfvoorzienend en verbouwden groente en deden aan veeteelt. Gedroogd en gerookt voedsel werd door iedereen gemaakt en gebruikt, want het was lang houdbaar en inmiddels tot specialiteiten verheven.
Folklore is nog alom vertegenwoordigd in de huidige cultuur en vooral de ouderen en mensen op het platteland bewaken lokale gebruiken, dialecten en eetgewoonten.
Montenegrijnse klederdracht is herkenbaar, vooral voor de volkeren uit de regio. U zult geen Montenegrijnen meer tegenkomen die in het dagelijks leven in vol ornaat rondlopen, maar bij bepaalde gelegenheden en festiviteiten wel. De traditionele pet wordt vaak nog
gedragen tijdens bruiloften, vooral als de stoet van de bruidegom (svatovi) de bruid gaat ophalen. Sommige oudere mannen in het binnenland dragen de pet nog bijna dagelijks. Een ongeschreven regel is dat iedere Montenegrijn een folklore pak moet bezitten, en in sommige plaatsen worden ze erin begraven. Over het algemeen is de klederdracht door heel Montenegro vergelijkbaar, behalve in de Baai van Kotor (zie foto). De autochtone bewoners van de baai, Bokelji, voelen zich ook vaak "anders" dan de Montenegrijnen uit de bergen.
De bekendste volksdans is de oro, waarbij zowel mannen als vrouwen op een karakteristieke wijze om elkaar springen, en traditionele historische liederen worden gezongen. Op het einde vormen de mannen een kring en maken een toren. Daarbij wordt de kreet ojha geroepen.
Vooral in de zomermaanden zijn er veel culturele manifestaties: kunst, film, muziek, theater, zomercarnaval en lokale festiviteiten zoals op 13 juli in Njegovudja nabij Zabljak waar een paardenrace wordt gehouden, steenwerpen, touwtrekken, maar vooral veel eten, drinken, zingen en feesten. Iedere februari is het een maand “feest” in de gemeente Herceg Novi tijdens het Mimosa-festival.